На денешен ден, 26 август 1990 година, се случи најголемата рударска несреќа во поранешна Југославија, како една од најголемите рударски несреќи на Балканот, при што во рудникот Добрња – Мрамор загинаа 180 рудари, односно целата смена, додека само еден работник преживеа.
На тој кобен 26 август, во јамата Добрња – Југ, во рудникот се симна најмладата смена од овој рудник, која имаше просечна возраст од 27 години. Според другите рудари, тоа беше најдобрата група работници во целиот работен систем на рудникот.
Во раните утрински часови се случила силна експлозија во рудник, при што 180 рудари го загубиле животот поради уривање, ударен бран, но и тешки изгореници. По трагедијата, зад рударите останале 365 членови на семејства кои останале без приматели и своите најблиски.
Иако истрагата не била целосно спроведена до крајот на војната во Југославија, за експлозијата се сметало дека е предизвикана од експлозија на јаглен прашина поради неадекватно минирање на јамата.
Единствениот преживеан рудар, Смаил Имамовиќ, ја преживеал несреќата, но со трајни последици кои и денес му го отежнуваат животот.
„Пет дена бев клинички мртов, а дури во УКЦ Тузла дознав дека сите мои другари загинале. Оттогаш пијам лекови кои се исклучително скапи. Секој август за мене е ист, не можам да спијам, а слики сами се менуваат пред моите очи“, изјавил Имамовиќ, опишувајќи го својот живот по несреќата.
Јамата Добрања – Југ била затворена по трагедијата, со што рудникот го загубил вториот локал за ископ на лигнит. Од друга страна, за семејствата на загинатите рудари бил формиран Фонд „26. август 1990.“ кој помогнал со сместување и школување на децата на загинатите рудари.
Оваа несреќа го насочила вниманието на тогашните власти кон застарените производствени и работни процеси во рудниците во Југославија. На овој ден, 180 рудари за последен пат рекле „среќно“ на влезот во јамата на рудникот, кој и по оваа несреќа забележал голем број на помали инциденти, од кои ниеден не бил толку тежок како оној пред 35 години.
„Тато се менуваше за смена и загина“
Меѓу загинатите рудари бил и Расим Јунузовиќ, кој загинал на само 29 години. Дома го чекале сопругата Јасмина, двегодишниот син и тогаш петгодишната ќерка Амела.
Во пресрет на една од болните годишнини, Амела во разговор за Telegraf.rs раскажала детали кои ги памети од тажната ноќ, кога останала без татко, а семејството без столб.
„Ме разбуди плач. Се сеќавам дека мајка ми лежеше со бело марамче преку лицето. До неа беа Дека и Нана. Сите чекаа да дојде … Секогаш ќе го паметам тој плач кога пристигна мојот чичко и рече дека никој не преживеал“, ни рече Амела.
Таа раскажа и како нејзиниот татко случајно се нашол во рудникот во кобната ноќ.
„Тато работел во рудникот осум години и секогаш работел прва смена. Судбина или што и да е, тој ден ги менувал смените со колега. Тоа беше прв пат кога отиде на работа ноќна смена, се спушти во јамата непосредно пред трагедијата и никогаш не се врати“, рече Јунузовиќ.
