Преподобна мајка Параскева, во народот позната како Света Петка, е една од најомилените и најпочитуваните светителки во православниот свет. Верниците ја доживуваат како заштитничка на жените, децата, болните и сите оние кои својот животен товар го носат во тишина. Кога им недостасува сила, утеха или вера, многу жени ѝ се обраќаат со молитва и палат свеќи – како за помош, така и во знак на благодарност.
Поглед што го открива срцето
Народот верува дека Света Петка гледа и душа и мисли, и дека нејзиниот поглед од иконата никогаш не е случаен. Се вели дека не гледа секого подеднакво. На оној кој ѝ се приближи со искрено срце и смирен дух, погледот на светителката делува благ и топол, како да нуди разбирање и утеха – „Добро, дете мое, само верувај.“
Света Параскева Римјанка
Но, оној кој ѝ се приближи со тешка совест, тага или завист, често има впечаток дека го гледа построго, речиси укорно. Се верува дека тој поглед не произлегува од осуда, туку од грижа – како да предупредува човекот да се врати на себе и на своите корени.
„Какво ти е срцето, таква ти е и милоста на Петка“
Во народот постои изрека дека Света Петка „ја гледа душата“, и дека во нејзиниот поглед секој се огледува таков каков што навистина е. Затоа во храмовите посветени на оваа светителка често може да се слушне: „Какво ти е срцето, таква ти е и милоста на Петка“.
Во манастирот Света Петка во Извор кај Параќин, монахињите сведочат дека поклонниците често плачат пред нејзината икона – не од страв, туку затоа што чувствуваат дека таа „ги гледа низ душата“. Многуми зборувале дека почувствувале благо мирис на тамјан, топлина или нежно допирање, како да ги благословува некој.
Кога Света Петка се појавува во сон
Покрај верувањата за нејзиниот поглед, постојат и оние за соништата во кои се јавува Света Петка. Тие се сметаат за посебни знаци – можат да бидат знак на благослов и поддршка, но и повик на покајание и промена. Луѓето кои имале такви искуства велат дека по тоа доживеале промени во животот: нашле мир, сила да простат или нов смисол.
Света Петка Трнова
Сепак, црквата предупредува дека на соништата не треба слепо да се верува. Свештениците потсетуваат дека не сите соништа се од Бога. Отец Душан од порталот Светосавље пишува: „Угодниците Божји не се појавуваат без итна потреба. Сон е лага, а Бог е вистина. Ако сон е од Бога, тоа ќе се покаже; ако не е, ќе помине без трага. Затоа бидете смирени и не придавајте им на соништата повеќе значење отколку на молитвата.“
Светителка која не осудува, туку ја буди совеста
Света Петка не се појавува за да плаши, туку за да потсети на она што е вистинско – дека верата не лежи само во чудата, туку и во мирот кој доаѓа одвнатре. Многу верници сведочат дека нејзиниот поглед го чувствувале како благ допир кој враќа надеж, додека други пред нејзината икона се почувствувале засрамено, затоа што во нејзините очи ја препознале вистината за себе.
Токму затоа Света Петка е толку посебна во срцата на луѓето. Таа не доаѓа да осуди, туку да нè потсети да ја слушаме сопствената совест. Како што вели народот – ако ти се чини дека те гледа строго, можеби тоа всушност е твојата душа која те опоменува. А ако те погледне со благ мир и нежност – значи дека си на вистинскиот пат.
