Во дигиталната ера, интернетот стана секојдневие за најмладите. Но колку време навистина поминуваат децата онлајн – и дали тоа е премногу? Новите податоци покажуваат дека во Северна Македонија речиси секое дете има пристап до интернет, а младите поминуваат часови дневно на мобилен телефон, компјутер или таблет.
Според податоците на УНИЦЕФ, дури 100 проценти од младите на возраст од 15 до 24 години користат интернет, а 97 проценти од нив се онлајн неколкупати дневно. Истражувањата на Меѓународната телекомуникациска унија (ITU) потврдуваат дека и основците сè почесто играат, учат и комуницираат онлајн, што укажува на целосна дигитализација на младата генерација.
Јавноста е поделена околу оваа појава. Во анкетите, 79,6 проценти од родителите сметаат дека децата поминуваат премногу време на интернет, а особено ги загрижува изложеноста на социјални мрежи, видео-игри и содржини кои не се соодветни за возраста. Психолозите предупредуваат дека долготрајното користење дигитални уреди може да влијае врз сонот, концентрацијата и социјалните вештини кај децата.
Интернетот е и неопходен дел од образовниот процес – особено по пандемијата, кога дигиталното учење стана норма. Но експертите потсетуваат дека линијата меѓу едукативна употреба и дигитална зависност е сè потешко видлива. „Децата често почнуваат со учење, а завршуваат со игри или гледање видеа. Потребна е контрола, но и образование за безбедна употреба,“ велат детски психолози.
Иако државата има стратегија за заштита на децата од онлајн ризици, спроведувањето останува ограничено. Националната проценка на ITU покажува дека поголемиот дел од училиштата немаат развиена политика за дигитална безбедност, ниту обука за наставниците како да препознаат интернет-зависност или онлајн малтретирање.
Децата растат со интернетот — тоа е реалност. Но колку ќе биде здрав тој однос, зависи од нас, возрасните. Експертите предупредуваат дека клучот не е во забрана, туку во дигитална писменост, семејна комуникација и јасни правила за користење на технологијата.
