Како Тито стана претседател на Југославија?

14 јануари 1953. Јосип Броз Тито стана првиот претседател на Федеративна Народна Република Југославија. Тој ја презеде улогата на шеф на државата откако претходно беше премиер. Оваа промена беше резултат на уставните реформи кои ја редефинираа политичката структура на земјата, а Тито со тоа формално ја консолидираше водечката позиција во југословенската политика. На таа позиција ќе остане до неговата смрт во 1980 година.

Нов устав на нова држава

Позицијата на Тито во повоена Југославија веќе беше зацементирана во 1945 година. Тој и неговите комунисти ја консолидираа власта низ целата земја, ја обновија Југославија и ја дефинираа според социјалистичките принципи.

Добар дел од народот уморен од Втората светска војна ги поддржа. За време на Втората светска војна, усташите и четниците најмногу се нуделе да водат војна против Хрватите или Србите, додека комунистите пропагирале наднационални идеи и братство и единство.

Братството и единството се однесуваа и на првата комунистичка земја во светот – СССР, но од 1948 година Југославија е исфрлена од комунистичкиот блок. Поради стравот од сталинисти и слично во Југославија, започна период на политичка репресија. Политичките противници, како и оние за кои постои сомневање дека работеле за советскиот свет, биле испратени на Голи Оток. Последица на овие затворања беше уште поголема консолидација на моќта.

Устав од 1953 година

Почетокот на 1950-тите беше обележан со политиката на работничко самоуправување и влезот на Југославија во светот на дипломатијата. Тоа беше почеток на потрагата по „трет пат“ кој подоцна ќе се формира како Движење на неврзаните. Кај комунистите се повеќе се зборува за реформирање на уставот, пред се заради работничко самоуправување.

На 14 јануари 1953 година беше донесен нов устав за да го замени стариот по моделот на Сталин. Во него се воведе самоуправувањето како еден од основите на општественото организирање во земјата, кое уште повеќе се пропагира по 1953 година. Уставот, исто така, ги зголеми правата на републиките и автономните покраини, а во општините и градовите беше воведена самоуправа.

Комунистите веруваа дека децентрализацијата ќе го наведе населението да учествува повеќе во политиката, особено преку локалната власт. Уставот ја воведе и функцијата на претседателот како еден од двата извршни органи на власта. Претседателството беше создадено од стариот Президиум на Народното собрание, а за доживотен претседател беше назначен Јосип Броз Тито.

По неговата смрт, функцијата ја презеде колективното претседателство, составено од претседателите на поединечни републики и автономни покраини во рамките на југословенската држава.

Следете го 4NEWS.mk на друштвените мрежи Facebook | Twitter | Instagram, како и преку нашиот Viber чет.

ПРИКАЖИ ПОВЕЌЕ ВЕСТИ

spot_img

Најважното