Ново истражување објавено во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) открива дека машкиот мозок со текот на годините се смалува побрзо од женскиот, иако жените и понатаму почесто се соочуваат со Алцхајмерова болест.
Научниците анализирале повеќе од 12.000 магнетни снимки на мозокот од речиси 5.000 здрави лица на возраст меѓу 17 и 95 години. Според резултатите, кај мажите се забележуваат поизразени промени поврзани со стареењето, особено во областите што се одговорни за меморијата, движењето и визуелната перцепција.
Машкиот мозок побрзо губи маса
Најзначителна разлика е забележана во постцентралниот кортекс – регионот кој ги обработува допирот, болката и свеста за положбата на телото. Кај мажите овој дел се намалувал со стапка од 2% годишно, што е речиси двојно повеќе од жените (1,2%).
Покрај тоа, кај мажите било утврдено поголемо истенчување на кортексот, особено во парахипокампалната и фузиформната област, како и побрзо намалување на субкортикалните структури (како путаменот и каудатот), кои се клучни за моторните функции.
Кај жените, пак, научниците забележале поголемо проширување на мозочните комори, што исто така укажува на стареење, но со помало губење на вкупната мозочна маса.
Зошто Алцхајмер сепак почесто ги погодува жените?
Резултатите покажуваат дека структурното стареење на мозокот не е директно поврзано со почестата појава на Алцхајмер кај жените. Истражувачите сметаат дека причините најверојатно лежат во хормоналните промени по менопаузата, разлики во васкуларниот и имуниот систем, генетски предиспозиции (како APOE ε4 генот), како и во подолгиот животен век на жените.
Според податоците на СЗО, жените во 2021 година живееле во просек 73,8 години, а мажите 68,4 години, што значи дека повеќе жени достигнуваат возраст во која ризикот од Алцхајмер е најголем.
Иако причините за оваа разлика сè уште не се целосно објаснети, научниците нагласуваат дека стареењето на мозокот е сложен биолошки процес кој не зависи само од анатомските промени, туку и од влијанието на хормоните, гените и начинот на живот.
