Златна боја, густа текстура, етикета со натпис „домашен мед“ и слика од пчела – на прв поглед сè изгледа совршено природно. Но, вистината е дека на пазарот има сè повеќе мед кој со пчелите има многу малку врска. Стручњаците со години предупредуваат дека медот често се фалсификува, се меша со евтини сирупи или се увезува од земји со сосема поинакви стандарди за квалитет. А купувачите, водени од добра намера и желба да го поддржат „локалното“, често и не знаат што всушност купуваат.
Како настанува „лажен мед“
Вистинската пчела за еден килограм мед мора да посети милиони цветови, но производителот на лажен мед има потреба само од – шеќерен сируп. Најчестиот облик на измама вклучува мешање на вистински мед со пченкарен, оризов или гликозен сируп, што значително ја намалува цената на производството, но и нутритивната вредност на производот.
Таквиот „мед“ може да изгледа уверливо: има боја, густина и мирис сличен на вистинскиот, но му недостига сложениот, цветен вкус што се чувствува кај природниот мед. Во некои случаи, сирупот се увезува во големи количини и потоа во домашни погони се означува како локален производ.
Уште е поголем проблем кога медот се загрева за да остане течен подолго време, со што се уништуваат ензимите и корисните материи. Во некои примероци што ги анализирале европски агенции, биле пронајдени траги од антибиотици, пестициди или тешки метали – јасни показатели дека не станува збор за мед што потекнува од здрави пчелни заедници.
Како да се препознае вистински мед и да не се наседне на „домашниот“ трик
На пазарите и саемите често ќе ја слушнете реченицата: „Ова ви е домашен мед, од нашиот пчеларник.“ Но и таа ознака не е гаранција за квалитет. Етикетата „домашен“ не е законски дефинирана – практично секој може да ја стави. Затоа е важно да се внимава на деталите.
Ако купувате во продавница, читајте ја декларацијата – вистинскиот хрватски мед мора јасно да го има наведено потеклото (на пр., „Земја на потекло: Хрватска“) и податоци за пчеларот или производителот. Ако пишува „мешавина на мед од ЕУ и надвор од ЕУ“, тоа значи дека во теглата веројатно има многу малку домашен мед.
При купување од мали производители, вреди да се распрашате каде се наоѓаат пчеларниците и дали постои можност за посета или членство во пчеларско здружение. Вистинскиот мед обично со тек на време се кристализира, додека „лажниот“ останува течен со месеци. Исто така, ако медот премногу се пени или има „карамелен“ вкус, најверојатно е прегреан или разреден.
Како да го тестирате дома
Ако не сте сигурни дали вашиот мед е вистински, постојат едноставни тестови што можете да ги направите дома:
Тест со вода: Ставете лажичка мед во чаша вода. Вистинскиот мед ќе падне на дното и полека ќе се распрсне, додека лажниот веднаш ќе се раствори затоа што содржи сируп и дополнителна вода.
Тест со капење: Капнете малку мед на лист хартија. Ако се впие и остави влажен траг, веројатно е разреден. Вистинскиот мед останува густ и не се впива.
Тест на кристализација: Ако медот по неколку месеци почне да се кристализира (станува погуст и зрнест), тоа е всушност добар знак – природен процес кој се случува кај вистинскиот мед. Вештачкиот мед обично останува течен.
Тест на мирис и вкус: Вистинскиот мед има изразена арома на растенијата од кои е собран. Ако мириса на карамела, алкохол или има речиси никаков вкус – не е природен.
На крај, вреди да се запамети едно: добриот мед не е само засладувач, туку жив производ – резултат на трудот на пчелите, цветовите и пчеларот. Затоа, избирајте проверени производители, читајте декларации и не дозволувајте да ве измами убавата етикета.
