Воздушните дронови го променија начинот на војување во Украина – а сега истото го прават и копнените дронови опремени со експлозив, пишува The Washington Post.
Првпат Руси се предале – на копнен дрон
Руските сили извадиле парче картон од рововите на кое со големи букви пишувало: „САКАМЕ ДА СЕ ПРЕДАДЕМЕ“, јасно видливо за дроновите што летале директно над нивните позиции. Недели наназад Русите го држеле тој дел од шумата, и покрај повеќекратните обиди на Украинците да ја заземат позицијата. Но надвор од нивното засолниште се наоѓал непријател што не можеле да го поразат – мал робот на тркала, наполнет со 62 килограми експлозив.
Предавањето на руските војници на еден далечински управуван копнен дрон на североисточниот фронт во јуни било првпат Украина со помош на ваков уред да заземе позиција и да зароби непријателски војници, наведуваат командантите на Третата јуришна бригада. The Washington Post ја реконструирал операцијата со анализа на снимките доставени од бригадата и интервјуа со командантите кои учествувале во нападот.
Операцијата, спроведена од тимови за дронови и пешадиски единици, ѝ помогнала на Украина да си поврати стратешка позиција во областа Харков, при што биле спасени животи на украински војници, велат командантите.
Дроновите ги менуваат правилата на конфликтот – прво во воздухот, сега и на земја
Историјата веќе покажа колку интензивно дроновите го менуваат современото војување во Украина – најпрво воздушните, а сега и копнените. Еднаш реткост, копнените роботски единици брзо го трансформирале фронтот: не само што пренесуваат залихи и евакуираат ранети, туку директно учествуваат и во напади.
Иако и двете страни ги користат овие уреди, Украина ги користи насочено за задачи кои, според изјавите на командантите, ги намалуваат човечките загуби и ги штедат ограничените човечки ресурси на земјата која се соочува со многу поброен непријател.
Роботите се разликуваат по големина и цена – од помали од микробранова печка, до возила доволно големи за да пренесат неколку луѓе – но генерално се поевтини и попрецизни од артилеријата. Моделот што бил користен во јуниската операција чинел околу 1.500 долари.
Украина – лабораторија за идните војни
Руската инвазија ја претвори Украина во своевидна лабораторија за идните вооружени конфликти. Побарувачката за роботи меѓу војниците на првите линии расте – тие единици на тркала или гасеници се управуваат со радио-сигнал, слично како летечките дронови. Еден украински командант изјавил дека бројот на задачи извршени од роботи на целата линија на фронтот речиси се удвоил меѓу август и септември.
Украинските војници се надеваат дека роботите ќе ги преземат основните задачи на првата линија, ослободувајќи ги луѓето од најопасните мисии во копнената војна. Од 2022 година, Украина има огромни човечки загуби, но тие се далеку помали од руските. Рекрутирањето нови војници останува голем предизвик, а луѓето се највредниот и незаменлив ресурс.
„Операциите со луѓе за мене завршија. Затоа командувам со роботи“
Некои од украинските копнени дронови се опремени со далечински управувани митралези што можат да се приближат до руските позиции и да отворат пат за пешадијата. Други, како оние што биле користени во јуни од Третата јуришна бригада, пренесувале експлозив.
„Најдобриот резултат за мене не е тоа што заробивме војници, туку што не изгубивме ниту еден наш,“ изјавил Микола (26), командант на четата за копнени роботи што ја надгледувала јуниската операција. „Деновите кога операциите ги броев според човечки животи за мене се завршени. Затоа командувам со роботи,“ додал тој.
„Нашата задача беше едноставна“
Две недели по руски напад што ги потиснал украинските сили од две утврдени позиции на североисточниот фронт, Украинците безуспешно се обидувале повеќепати да ги повратат. Пресретнатата руска комуникација покажала дека тие сили биле добро обучени и подготвувале нов напад. Виделе и дека воздушни дронови им доставуваат залихи.
На почетокот на јуни била договорена нова тактика – да се повикаат роботите во помош.
„Нашата задача беше едноставна,“ се сеќава Владика (35), командант на екипата што го извршила нападот. „Да ја уништиме базата во која се криел непријателот.“
Неговиот тричлен тим со часови ги анализирал снимките и разузнавачките податоци, планирајќи примарни и резервни сценарија на таблети. Знаеле дека копнениот дрон ќе мора да помине неколку километри низ полиња, населени места и шума до руските ровови. Бидејќи уредот нема сопствени камери, возачот морал да се потпира на слика од летечки дрон што го следел одозгора.
Соседната единица прво нападнала со воздушен дрон со бомба; потоа копнениот дрон влегол во ровот и експлодирал. Потоа пешадијата напредувала неколку стотини метри и ја довршила задачата – голем успех во војна што често се води метар по метар.
„Не брзавме“
Едно јасно јунско утро, Владикин тим подготвил прва рунда дронови – еден невооружен воздушен и еден копнен со три противтенковски мини – и го поставил екранот за следење на патеките до руските позиции.
Кога блиската единица испратила мал вооружен дрон кон барикадата и предизвикала помала експлозија, Микола му наредил на Владика: „Започнете со движење.“
Копнениот дрон се упатил кон позицијата и, според планот, се урнал во ровот, предизвикувајќи силна детонација. Украинците внимателно ги следеле екраните – немало реакција од Русите.
„Не брзавме. Нашата задача не беше да делуваме брзо, туку правилно,“ рекол Микола.
Подготвиле уште еден дрон со експлозив и го испратиле кон оштетената позиција. Летечкиот дрон повторно нападнал на влезот, а копнениот запрел неколку метри пред ровот.
Предавање со дрон
„Тука стана интересно,“ рекол Владика.
Додека извидничкиот дрон висел над ровот, а копнениот чекал команда за детонација, руски војник се појавил држејќи импровизиран знак за предавање. Воздушниот дрон се спуштил поблиску за да потврди дека ја примил пораката, па му покажал со движење во кој правец да оди.
Од другата страна на фронтот, Микола го гледал преносот во живо и бил изненаден. Го зел телефонот да го сними настанот, иако се плашел дека можеби е замка.
Двајца руски војници излегле од засолниште, без оружје и панцири, држејќи го картонскиот знак. Го следеле дронот по руралниот пат до украинските сили, кои ги заробиле.
„Сè заврши пред да почне“
Во близина, млад водник по име Фил (25) бил подготвен за борба. Знаел дека копнените дронови напаѓаат и дека наскоро и пешадијата ќе тргне. Но кога стигнала веста дека Русите се предале, сфатил дека роботите ја завршиле работата место нив.
„На почетокот не можевме да поверуваме, мислевме дека некој се шегува,“ рекол тој. Наскоро му било кажано: „Не одите никаде; задачата е завршена пред да започне.“
„Не мораше ни да одиме на првата линија и да ризикуваме,“ додал тој.
До доцна претпладне останало само прашањето што да се прави со преостанатиот копнен дрон, сè уште наполнет со експлозив и паркиран пред ровот. Ако го повлечат, би станал лесна цел за руските воздушни дронови.
Наместо тоа, Владикин тим го одвезол дронот што ги натерал Русите да се предадат во празно поле и го детонирал таму. Неговата мисија била завршена.
