Алармантно откритие од научници под Антарктикот: „Неконтролирано истекување од пукнатини, ова би можело да стане епицентар на опасност“

Нови извори на метан под мразот се закануваат да го забрзаат глобалното затоплување и да ги променат научните прогнози.

Моќниот стакленички гас метан неконтролирано протекува од пукнатините на дното на Антарктикот, а нови извори се откриваат со „зачудувачка брзина“, предупредуваат научниците. Откритието предизвикува стравувања дека предвидувањата за идното глобално затоплување можеби биле сериозно потценети.

Огромни резервоари на метан се скриени под морското дно низ целиот свет со милениуми. Невидливиот, но исклучително моќен стакленички гас повремено се ослободува низ пукнатините на морското дно, создавајќи серија меурчиња што се издигаат на површината на океанот.

Малку е познато за овие подводни „вентили“ на метан – не колку ги има, колку од гасот всушност стигнува до атмосферата или колку се разградува од микробите што се хранат со него. Но, научниците сакаат подобро да ги разберат, бидејќи метанот заробува околу 80 пати повеќе топлина во атмосферата отколку јаглерод диоксидот во првите 20 години.

Изворите на метан на Антарктикот се меѓу најмалку истражените во светот. Поради оваа причина, меѓународен тим научници започна истражување користејќи бродски акустични сонди, возила со далечинско управување и нуркачи во Росовото Море, на длабочина од 5 до речиси 240 метри.

Резултатите ги шокираа. Тие открија повеќе од 40 активни извори на метан во плитките делови од морето, според студија објавена во списанието Nature Communications. Многу од овие извори се појавија на локации кои претходно беа темелно истражени, што значи дека се нови и укажуваат на „фундаментални промени“ во начинот на кој метанот се ослободува во областа.

Ваквите извори се релативно чести во светот, но досега е познат само еден активен на Антарктикот, вели морскиот биолог Сара Сибрук од организацијата Earth Sciences New Zealand. „Нешто што се сметаше за ретко сега станува вообичаено“, изјави таа за CNN.

Иако секое ново откритие предизвика возбуда, тоа брзо се претвори во загриженост. Научниците стравуваат дека овие извори би можеле брзо да ослободат големи количини метан во атмосферата – што ги прави извор на глобално затоплување што сè уште не е вклучен во климатските модели.

Покрај тоа, метанот може да има штетно влијание врз морскиот живот, бидејќи го менува составот на водата и достапноста на кислород.

Зошто метанот се ослободува сега сè уште не е целосно разбрано. Но, експертите се сомневаат дека климатската криза е причината. На другиот крај од светот, на Арктикот, емисиите на метан веќе се зголемија поради топењето на мразот, зголемувањето на температурите и промените на нивото на морето. Ова создава опасен маѓепсан круг: затоплувањето го зголемува метанот, а метанот го забрзува затоплувањето.

Научниците се враќаат на Антарктикот следната недела за двомесечна студија за подетално анализирање на новите извори.

„Метанот е голема непозната – неговите нивоа се зголемуваат во атмосферата, а сè уште не знаеме точно зошто“, вели Ендру Тербер, професор по морска биологија на Универзитетот во Калифорнија, Санта Барбара. „Антарктикот крие огромни резерви на метан. Ако планетата продолжи да се затоплува, оваа област би можела да се трансформира од природна лабораторија во епицентар на опасност.“

„Овие извори се како опасни животни. Фасцинантни се за проучување, но мора да се ракува со голема грижа, бидејќи можат да станат исклучително деструктивни ако ги потцениме.“