Може ли трагедија слична на онаа во ноќниот клуб „Пулс“ во Македонија во 2025 година, да се случи во Кочани? Ова алармантно прашање се наметнува по најновата анализа на Марк Фесенден, директор на Меѓународната алијанса за гаснење пожари (IFSA), кој ги истражува историските пожари во ноќните клубови.
Во својата ексклузивна серија, Фесенден нагласува дека трагедиите во ноќните клубови, кои често одземаат десетици, па и стотици животи, споделуваат застрашувачки заеднички фактори: пренатрупаност, лесно запаливи материјали во ентериерот, употреба на пиротехника и неадекватни излези за евакуација.
„Ова се смртоносни мешавини што ги претвораат местата за прослава во места на катастрофа“, пишува Фесенден.
„Пулс“ како локално предупредување
Анализата на Фесенден, која ги вклучува трагедиите како „The Station“ (САД, 2003) каде загинаа 100 луѓе, и „Kiss“ (Бразил, 2013) со 242 жртви, директно ја посочува и трагедијата „Пулс“ во Македонија (2025) како доказ дека лекциите не се научени.
Овој трагичен настан, кој се случил во нашата држава, го отвора прашањето за состојбата со безбедноста во локалите во Кочани:
- Колку се безбедни локалните клубови и кафе-барови во Кочани?
- Дали се почитуваат ограничувањата за максимален број на гости, особено за време на викенди и празници?
- Од какви материјали е направен ентериерот и дали се користат звучни изолации од запалива полиуретанска пена, како во кобните случаи?
- Дали излезите за итни случаи се јасно обележани, отклучени и проодни, или се блокирани од опрема или дури и заклучени?
Тивкиот убиец: Недостигот на прскалки
Фесенден нагласува дека во вакви средини, т.н. „флешовер“ (момент кога сите запаливи материјали во просторијата се палат истовремено) може да се случи за помалку од две минути. Тој ги идентификува системските пропусти: блокирани излези, необучен персонал и, пред сè, недостигот на автоматски прскалки (спринклери).
„Податоците на НФПА (Националната асоцијација за заштита од пожари) недвосмислено покажуваат дека автоматските прскалки го намалуваат ризикот од смрт во пожар за 80-90%“, се вели во анализата. „Тие го купуваат клучното време што им е потребно на гостите да избегаат и на пожарникарите да реагираат“.
Во случајот „The Station“, симулациите покажале дека активирање на само две или три прскалки во близина на сцената ќе го контролирале пожарот и ќе спречеле масовна трагедија. Во „Kiss“ во Бразил, 242 животи беа изгубени; клубот бил пренатрупан, а обезбедувањето првично ги спречило гостите да излезат бидејќи не ги платиле сметките.
Што треба да преземе Кочани?
Препораките на IFSA се јасни и мора да послужат како водич за локалните власти и сопствениците на објекти во Кочани:
- Задолжителни автоматски прскалки: Сите ноќни клубови, без оглед на големината или годината на изградба, мора да имаат ваков систем.
- Забрана за пиротехника: Внатрешните огномети мора да бидат забранети во простории кои немаат соодветни системи за гаснење.
- Ригорозно спроведување на прописите: Инспекциите мора строго да го контролираат максималниот број на гости и да се осигураат дека сите излези се функционални и достапни.
Додека светот се бори со нееднаквото спроведување на овие мерки, останува прашањето за Кочани. По трагедијата како „Пулс“ толку блиску до дома, локалните власти и сопствениците на објекти се соочуваат со одговорноста да дејствуваат превентивно.
Како што заклучува Фесенден, „овие пожари не се судбина – тие се катастрофи што може да се спречат“. Безбедноста на граѓаните во Кочани не смее да биде исклучок.
