Регионалната депонија „Дубоко“ во Ужице, која и официјално е единствената санитарна депонија во Србија, непрекинато гори веќе 10 дена. Сите расположливи противпожарни-спасувачки единици, вклучително и хеликоптери на МВР на Србија, не успеваат да го изгаснат пожарот што беснее во депонијата која се простира на 7,5 квадратни километри. Фокусот на пожарот е под површината, па густ чад извира во сите правци. Сите информации кои официјално се дистрибуираат до граѓаните се ретки, оскудни и нецелосни. Официјалните лица и се обраќаат на јавноста преку соопштенија за печат и снимени изјави без стандардна форма на конференциски повик. За утре во 18 часот најавен голем граѓански протест.
Се што се случува во Ужице во последните 10 дена, па и токсичниот чад што се надвиснува над жителите на Ужице, е обвиткан во превезот на политиката што е ставена пред сè, особено здравјето на граѓаните. Сè што се случува во медиумите главно се игнорира, создавајќи илузија дека ништо не се случува. Градоначалникот без многу тактизирање зборува пред јавноста, обидувајќи се да ги припише показателите за загаден воздух на едно запалено сено, кое е далеку од поставената мерна станица. Што е едно сено во споредба со хектари депонии каде гори не само комунален, туку и опасниот отпад, бидејќи се, без исклучок, се одлагало на депонијата.
„Во близина на мерната станица, намерно поставена за мерење на квалитетот на воздухот во селото Лун и околината, непознато лице или лица запалиле бали со сено, најверојатно со намера станицата да го прочита загадувањето што го нема. Екипата на Општинската милиција на градот Ужице излегла на терен, а за истото е известена и полициската управа и надлежното обвинителство“, изјави градоначалничката Јелена Раковиќ Радивојевиќ во соопштение упатено до јавноста.
Имајќи предвид дека жителите на селото Лун иницираа граѓански протест што ќе се одржи утре во 18 часот пред зградата на Градското собрание, градоначалникот во наведената изјава го вели и ова:
„Ова не е повод за собирање политички поени, кревање бунт и организирање протест. Ова е ситуација во која сите треба да бидеме солидарни и сплотени и секој на свој начин да дадеме свој придонес и да им помогнеме на луѓето кои работат деноноќно да го изгаснат пожарот и да ја стабилизираат ситуацијата што е можно повеќе“, смета градоначалникот, потсетувајќи дека државата ќе инвестира дури 30 милиони евра за санација, а за изведувачот е распишан и тендер.
Што навистина се случило во селото Луново и за каков подметнат пожар, го прашавме првиот човек на Градската управа за инспекциски работи и комунална милиција, Зоаран Милитаров.
„Точно е дека пожарот се случил во село Луново и дека го предизвикало физичко лице, но не се случил во непосредна близина на мерната станица и нема индикации дека бил свесна намера да влијае на квалитетот на воздухот. . Станува збор за лице познато на комуналната милиција кое имало слични испади и претходно“, потврди Милитаров за Нова.рс.
Милитаров, кој е и заменик командант на Штабот за вонредни состојби во Ужице, вели дека моменталната состојба на депонијата не е променета. Сите расположливи сили кои се ангажирани од првиот ден на пожарот се уште се на терен.
„Сите тоа се противпожарни единици кои се вклучени во гаснењето пожари, комплетна механизација и сите јавни претпријатија не само на градот Ужице, туку и на локалните самоуправи, основачите на депонијата, кои го одлагаат отпадот на оваа депонија. Поради временските услови, авионското гаснење беше прекинато вчера, но тие се на терен, подготвени да дејствуваат кога ќе се поволни условите и за тоа е неопходна состојбата на терен. Сега се уште се работи на постепено заокружување на жариштето и создавање услови за негово згаснување. Кога тоа ќе се случи, невозможно е да се предвиди. „Значаен напредок е постигнат противпожарните единици со примена на нови технологии, полнење од хеликоптери и создавање услови за гаснење со алги и пена, што се уште се прави“, додава Милитаров.
Милитаров тврди дека се преземени сите мерки за да не биде доведена во прашање безбедноста на сите луѓе кои работат на гаснењето на депонијата. Тој вели дека се испочитувани сите прописи за лична заштита што ги бараат во вакви ситуации. Чадот е неизбежен и не може да се влијае на него, како и неподносливата смрдеа.
„Имаме две ситуации: првата е да се шири поголема количина чад, а втората да се чувствува непријатен мирис. Поради природните околности, ширењето на чадот е најголемо кон подрачјето на Лужничката Котлина, која е продолжение на Пожешкиот басен, кој и во нормални услови има зголемена влажност, што дополнително ја влошува состојбата. Тоа зависи и од насоката на ветровите. Што се однесува до непријатниот мирис, тој се шири на пошироката територија на градот Ужице и зависи и од насоката на ветрот“, објаснува Милитарова.
Реа и чад има и на дел од територијата на општина Пожега, па во оваа прилика се огласи Здружението на граѓани „Иницијатива за Пожега“, кое повикува на одговорност и посериозен пристап кон ваквата состојба.
„Инсистираме на итен состанок на кој ќе бидат поканети претставници на комуналното претпријатие Пожега Наш дом и депонијата Дубоко за да се дојде до какво било решение. Имаме информации дека почнало да гори пред два месеци, но не се споменувало. Се сомневаме во сите изјави на функционерите. Тоа се однесува на сите нас, не само на жителите на Ужице, туку на целиот округ, и Златибор и Моравички. Го поддржуваме граѓанскиот протест најавен утре во Ужице, на кој ќе учествуваме и ние“, вели за Нова.рс Мирко Лаловиќ од Иницијативата Пожега.
Депонијата „Дубоко“ почнала да гори на 16 март, но пожарот бил изгаснат по седум дена, велат надлежните. Јавноста тогаш не беше информирана се додека не стана повеќе од сериозна еколошка катастрофа, кога пожарот повторно избувна на 3 мај.
Во еден момент гореа околу четири хектари, а по одронот и разгорувањето пламените јазици зафатија два хектари од депонијата. Пожарот се санира со гаснење и препакување на теренот што го зафати внатрешното тело на депонијата. Жешката точка продолжува да испушта токсичен густ чад кој ветерот го разнесува во сите правци. Татинац, Дубоко и селата Лужничка долина, како и градската општина Севојно и Ужице повремено се покриени со димна завеса.
Смрдеата на горење стигна до подалечните ужички села како Волујац, Стапари, Качер, Злакуса, Горјани, но и Пожега и нејзините села. Поради медиумската блокада, многумина се уште не знаат од каде потекнува неподносливата смрдеа.
