По две години исцрпувачка војна помеѓу Израел и Хамас, Советот за безбедност на Обединетите нации е на чекор до усвојување на сеопфатна резолуција за иднината на Појасот Газа. Американската иницијатива, која се базира на планот на претседателот Трамп, предвидува распоредување на меѓународни мировни сили и, за првпат во овој формат, експлицитно ја споменува можноста за формирање на идна палестинска држава.
Во почетокот на ноември, дипломатските претставници на САД официјално ги започнаа интензивните преговори во рамките на 15-члениот Совет за безбедност. Целта е да се усогласи текст кој ќе стапи на сила веднаш по постигнувањето на примирје и кој ќе понуди трајно безбедносно и политичко решение за регионот.
„Меѓународни сили за стабилизација“ – Новата безбедносна архитектура
Клучниот столб на предложената резолуција е формирањето на т.н. „Привремени меѓународни сили за стабилизација“ (ISF). Текстот ги овластува земјите-членки на ОН да формираат и распоредат трупи кои ќе имаат јасен и робустен мандат.
Според нацрт-планот, овие сили нема да дејствуваат изолирано, туку ќе работат во тесна координација со три клучни страни:
- Израел: За гарантирање на безбедносните интереси.
- Египет: За контрола на јужната граница и спречување на шверц.
- Новообучени палестински полициски единици: Кои треба постепено да го преземат одржувањето на јавниот ред.
Главната мисија на ISF ќе биде осигурување на заштитата на пограничните региони и, што е најважно, спроведување на целосната демилитаризација на Појасот Газа – услов без кој Израел одбиваше да прифати каков било крај на војната.
Политички пресврт: Враќање на идејата за палестинска држава
Она што го разликува овој најнов нацрт од претходните американски верзии е значајниот политички отстапка кон арапскиот свет. За разлика од претходните варијанти кои се фокусираа исклучиво на безбедноста, последниот текст експлицитно ја споменува „можноста за идна палестинска држава“.
Оваа формулација се смета за клучен дипломатски маневар на Вашингтон за да се обезбеди поддршка од клучните арапски сојузници, кои одбиваа да учествуваат во какви било мировни сили без јасен политички хоризонт за Палестинците.
Широк фронт за итна акција
Дипломатскиот притисок за усвојување на резолуцијата е силен и координиран. Соединетите Американски Држави, поддржани од влијателен блок на арапски и муслимански земји, вклучувајќи ги Египет, Саудиска Арабија и Турција, во петокот упатија заеднички повик до Советот за безбедност за итно прифаќање на резолуцијата.
Ваквото усогласување на ставовите помеѓу Вашингтон, Анкара, Ријад и Каиро укажува на тоа дека планот има сериозни шанси за успех и дека се поставуваат темелите за новата реалност на Блискиот Исток по двегодишниот конфликт.
