Германските гласачи во недела избираат нов парламент кој ќе ја води земјата во следните четири години. Еве што да очекуваме во недела и потоа.
Избирачките места ќе бидат отворени од 8 до 18 часот. Германците можат да гласаат и по пошта, но таа мора да пристигне до затворањето на гласачките места на денот на изборите за да се преброи.
Излезните анкети ќе бидат објавени и пребројувањето ќе започне веднаш по затворањето на гласањето. Општата слика за резултатите треба да биде јасна многу брзо, а конечниот официјален резултат се очекува рано во понеделник, пишува Асошиејтед прес (АП).
Кои се кандидатите?
Четворица кандидати се борат за позицијата иден лидер на Германија: актуелниот канцелар Олаф Шолц, од централно-левичарските Социјалдемократи, Фридрих Мерц, кандидат на водечката конзервативна Христијанско-демократска унија (ЦДУ), актуелниот вицеканцелар Роберт Хабек, од еколошката партија Зелени и Алис Вајдел, од екстремно десничарската партија Алтернатива за Германија (Алтернатива) за Германија.
Претходната анкета го стави Мерц во водство со околу 30 отсто поддршка, пред АфД која има околу 20 отсто. Заостануваат социјалдемократите на Шолц и зелените на Хабек.
Мерц е фаворит да го замени Шолц како канцелар, но се уште не е јасно какви владини коалиции ќе бидат можни по изборите. Колку ќе биде лесно да се формира влада, можеби делумно ќе зависи од тоа колку партии ќе има во новиот парламент.
Истражувањата на јавното мислење покажуваат дека трите партии имаат околу пет отсто од гласовите потребни за да го добијат мандатот.
Сите главни партии велат дека нема да соработуваат со АфД.
Што има во играта?
Најмалку 59,2 милиони луѓе во земја со 84 милиони жители имаат право на глас во новиот Бундестаг, Долниот дом на парламентот. Бундестагот се состои од 630 пратеници кои го избираат следниот канцелар на Германија. Позицијата на канцелар е еквивалентна на онаа на премиерот.
На гласачкото ливче има 29 партии, но веројатно е дека меѓу пет и осум од нив ќе освојат доволно гласови за да влезат во парламентот. Во повеќето случаи, партиите мора да освојат најмалку пет проценти од гласовите за да добијат пратенички места.
Што се случува по затворањето на гласачките места?
Германскиот изборен систем ретко и дава апсолутно мнозинство на некоја партија, а анкетите покажуваат дека ниту една партија не е ни блиску до тоа мнозинство.
Земјата нема традиција на малцински влади на национално ниво, што значи дека две или повеќе партии најверојатно ќе формираат коалиција.
Нема формален арбитер за процесот на формирање на новата влада, ниту пак има одредена временска рамка. Партиите водат разговори за да утврдат со кого имаат најмногу заедничко, а потоа комбинацијата на партии преминува на формални коалициски преговори, објаснува АП.
Тие преговори обично резултираат со детален коалициски договор кој ги утврдува плановите на новата влада. Потребно е одобрение од најмалку партиските органи на инволвираните партии. Некои партии може да одлучат да го стават на гласање на сите членови.
Откако ќе заврши тој процес, Бундестагот може да избере нов канцелар.
Што има во играта?
Силната германска влада би била важна за европскиот одговор на новата американска администрација и на нестабилноста во Украина и на други места.
Германија и соседна Франција традиционално се движечката сила на ЕУ, но и двете беа погодени од домашната политичка нестабилност во последните месеци.
Овие избори се одржуваат седум месеци порано од првично планираното бидејќи трипартиската коалиција на Шолц пропадна во ноември поради несогласувањата околу тоа како да се ревитализира економијата која беше во пад во последните две години. Една од најитните задачи на новата влада ќе биде да најде кохерентен одговор на овој проблем.
Друг предизвик ќе биде дополнително намалување на илегалната миграција, која беше главна тема на кампањата.
Мерц рече дека се надева дека ќе формира нова влада до средината на април доколку победи. Владата на Шолц во заминување ќе остане на функцијата службеник додека Бундестагот не избере нов канцелар.
