Со вчерашното официјално распишување на повторните локални избори за градоначалници во четири општини, автоматски стапија на сила строгите одредби од Изборниот законик. Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги (АВМУ) денеска испрати итно потсетување до сите радиодифузери, предупредувајќи дека периодот пред кампањата носи сериозни ограничувања за начинот на известување и забрана за емитување на платени политички реклами.
Изборите, кои се закажани за 11 јануари 2026 година, ќе се одржат во општините Гостивар, Врапчиште, Маврово и Ростуша и Центар Жупа. Според Роковникот на Државната изборна комисија (ДИК), официјалната изборна кампања ќе трае од 22 декември 2025 година до 9 јануари 2026 година.
Што е забрането до 22 декември?
Во периодот од распишувањето на изборите па сè до почетокот на кампањата (22 декември), медиумскиот простор е подложен на ригорозни рестрикции. АВМУ потенцира дека во овој „меѓупростор“ строго се забранува:
- Платено политичко рекламирање (ППР): Не е дозволено емитување на никакви платени политички реклами, со исклучок на огласите за собирање потписи за поддршка на кандидатури на група избирачи.
- Реклами од Буџетот: Целосно е забрането емитување на реклами финансирани од Буџетот на државата.
- Злоупотреба на државни активности: Известувањето за редовните активности на државните органи, општините и јавните институции не смее да се користи за изборно медиумско претставување на ниту еден политички субјект.
- Конфликт на интереси за новинарите: Уредниците, новинарите и водителите на програма не смеат истовремено да бидат ангажирани во програмите на радиодифузерите и во предизборните активности на учесниците во кампањата.
Професионални стандарди и објективност
Агенцијата инсистира на строго почитување на професионалните начела при известувањето за изборниот процес. Медиумите мора да обезбедат објективно и непристрасно прикажување на настаните, со еднаков третман на различните гледишта, овозможувајќи ѝ на публиката слободно да го оформи своето мислење. Посебен акцент е ставен на почитувањето на забраните за поттикнување омраза и нетрпеливост.
Дополнително, Јавниот сервис и националните телевизии имаат обврска да обезбедат информирање за изборниот процес пристапно за лицата со сетилна попреченост и за тоа навремено да ја информираат Агенцијата.
Клучни рокови за медиумите: Регистрација до 20 ноември
За медиумите кои планираат да емитуваат платено политичко рекламирање откако ќе започне кампањата, течат куси административни рокови:
- Регистрација во ДИК: Радиодифузерите мора да се регистрираат во Државната изборна комисија најдоцна до 24:00 часот на 20 ноември 2025 година (во рок од 3 дена од распишувањето).
- Утврдување ценовници: Ценовниците за рекламирање мора да се утврдат и достават до ДИК, Државниот завод за ревизија, ДКСК и АВМУ најдоцна до 24:00 часот на 22 ноември 2025 година.
- Објавување на цените: ДИК ќе ги потврди ценовниците најдоцна до 27 ноември 2025 година. Медиумите се должни овие ценовници јавно да ги објават на своите програми најмалку двапати пред почетокот на кампањата.
При објавувањето на резултати од испитувања на јавното мислење (анкети), медиумите се должни да ги објават сите неопходни податоци за истражувањето како што налага Изборниот законик.
