Ориенталниот стршлен, автохтон вид кој не е редовно регистриран во Хрватска во последните шеесет години, се врати! Како и другите стршлени, тој игра важна еколошка улога – се храни со други инсекти, вклучувајќи многу штетници, и на тој начин придонесува за природната рамнотежа на екосистемот, според Министерството за заштита на животната средина и зелена транзиција.
Распространетост на ориенталниот стршлен
За разлика од широко распространетиот европски стршлен (Vespa crabro), природната дистрибуција на ориенталниот стршлен (Vespa orientalis) во Европа е доста ограничена. Тој е единствениот вид стршлен во европската фауна со суптропско-тропска дистрибуција и е исто така единствениот претставник од родот Vespa кој живее и на африканскиот континент.
Неговата природна област на дистрибуција се протега од Индија, Непал и западна Кина на исток, преку централниот Јадран, јужна Италија (вклучувајќи ја Сицилија) и јужен Алжир на запад, до јужниот Балкан на север и централна Сахара на југ.
Првите наоди за овој вид во Хрватска датираат од 1897 година, но повеќе не се евидентирал редовно по 1963 година. Поновите наоди доаѓаат од островот Крк (2010), а оваа година е регистриран во близина на Солин, во Каштела и Сплит, како и во Истра во близина на Новиград.
Хрватскиот брег претставува граница на природниот ареал на овој вид, па затоа повремените појавувања во некои години се сосема очекувани. Иако температурите на воздухот и морето во Медитеранот се зголемија во последните децении поради климатските промени, во моментов нема научни докази дека ова директно влијаело на ширењето на овој вид по должината на јадранскиот брег.
Како да препознаете ориентален стршлен?
Ориенталниот стршлен е сличен по големина на европскиот стршлен, но лесно се разликува по бојата на неговото осило. Осилото на ориенталниот стршлен е претежно кафеаво, особено во базалниот дел, со неколку жолти прстени, додека кај европскиот стршлен е претежно жолт, со темна дамка во основата. Врвот на осилото од видот Vespa orientalis е портокалов, по темен попречен прстен, додека кај видот Vespa crabro е жолт, без темна лента. И двата вида лесно се разликуваат од инвазивниот странски вид – азискиот стршлен (Vespa velutina), кој е претежно црно-кафеав по боја, со многу малку жолта боја на грбот и светло жолти нозе, додека нозете на двата автохтони вида се кафеави.
Брошурата „Инвазивни наспроти домашни стршлени“ објавена од Институтот за земјоделство и туризам може да ви помогне да го идентификувате азискиот стршлен.
Кому и како можете да пријавите наод на ориентален стршлен?
Можете да пријавите наоди на ориентален стршлен и други автохтони видови преку апликацијата iNaturalist, од каде што податоците автоматски ќе бидат вклучени во BioAtlas – Атлас на хрватската биолошка разновидност.
Наодите на азискиот стршлен и други странски и инвазивни туѓи видови може да се пријават преку апликацијата Инвазивни видови во Хрватска, објави Министерството.
