Европската автомобилска индустрија и милиони возачи се во исчекување. За помалку од 20 дена, поточно на 10 декември, треба да биде јасно дали Европа останува на својот амбициозен план за целосна забрана на моторите со внатрешно согорување по 2035 година или, пак, ќе се повлече пред економската реалност. Европската комисија (ЕК) се подготвува да го објави својот План за регулирање на емисиите на CO2, но во кулоарите веќе се зборува за можно одложување.
Оваа „равенка“ за Брисел се покажува како исклучително тешка за решавање. Од една страна се климатските цели, а од друга – тешката криза во која се наоѓаат европските гиганти.
Судирот меѓу „Зелената зделка“ и реалноста
Основата на проблемот лежи во претходно постигнатиот, тежок компромис помеѓу Брисел и 27-те земји членки. Како дел од прочуената „Зелена зделка“, беше донесена одлука сите нови автомобили во Европа по 2035 година да бидат со нулта емисија, што практично значи крај за бензинците и дизелашите.
Производителите веќе се соочуваат со строг „таван“ за емисиите на јаглерод диоксид за својата флота на годишно ниво. Како што се приближува 2035 година, тој обрач се стега, а казните за непочитување на правилата можат да достигнат милионски суми во евра, што претставува сериозен финансиски удар за компаниите.
Кинескиот удар и падот на продажбата
Вториот дел од проблемот, кој го прави одговорот на климатските амбиции речиси невозможен, е економската состојба. Европската автомобилска индустрија е во тешка положба поради два клучни фактори:
- Слаба продажба на електрични возила: Европските потрошувачи, соочени со намалена куповна моќ, не ги купуваат електричните автомобили со темпото што го предвидуваше Брисел.
- Нерамноправна битка со Кина: Пазарот е преплавен со кинески електрични автомобили, чие производство е помогнато од гигантски државни субвенции, што ги прави ценовно поконкурентни од европските модели.
Итни барања за ревизија: Германија го вклучи алармот
Во ваква ситуација, повеќе европски држави, предводени од автомобилската велесила Германија, го вклучија алармот во Брисел. Тие бараат итно смекнување на барањата за производителите и целосна ревизија на забраната за мотори со внатрешно согорување закажана за 2035 година.
Климатските амбиции тешко се усогласуваат со длабока економска криза кај производителите и ниска куповна моќ кај потрошувачите, што создава притисок за политички компромис.
Можни сценарија: Одложување или спас преку хибриди?
Иако Брисел засега одбива официјално да шпекулира како ќе изгледа Планот пред 10 декември, аналитичарите веќе ги разгледуваат можните излезни решенија:
- Временска отстапка: Можно е да се дозволи „лесна отстапка“ од крајниот рок (2035 година), давајќи им повеќе време на производителите за транзиција.
- Технолошка алтернатива: Сериозно се разгледува можноста за вклучување на технологиите за синтетички горива (е-горива), кои би овозможиле моторите со внатрешно согорување да продолжат да се користат на еколошки начин.
- Хибридни модели: Можно е продолжување на животниот век на хибридните автомобили како преодно решение.
Конечниот збор ќе го има Европската комисија за помалку од три недели, одлука која ќе ја дефинира иднината на транспортот на Стариот континент.
