Претседателот Доналд Трамп во среда изјави дека ја овластил Централната разузнавачка агенција (ЦИА) да спроведува операции во Венецуела, значително зголемувајќи го притисокот на САД врз претседателот Николас Мадуро, поради серијата смртоносни напади врз наводни бродови за шверц на дрога во карипските води покрај брегот на земјата, објави „Вашингтон пост“.
Трамп не кажа дали ја овластил ЦИА да го собори Мадуро, потег за кој се залагаа некои од неговите врвни советници за национална безбедност. „Мислам дека Венецуела го чувствува притисокот“, рече тој на прес-конференција во Белата куќа.
ЦИА испрати дополнителен персонал во Карибите и Централна Америка како дел од офанзивата на Трамп против нарко-картелите на западната хемисфера. Тие се таму за да собираат разузнавачки информации, а не за да спроведуваат вооружени операции, рекоа изворите, кои, како и другите, зборуваа под услов на анонимност поради чувствителноста на темата. Беспилотните летала на ЦИА, исто така, летаат над Мексико, барајќи лаборатории што го произведуваат смртоносниот фентанил, додадоа тие.
ЦИА е вклучена во тим кој ги следи бродовите за шверц на дрога во Карибите, но не е вклучена во одлучувањето кои цели да се нападнат, рече еден поранешен функционер. Службениците на агенцијата се претпазливи да не се вклучат премногу блиску во рациите, за кои некои пратеници велат дека би можеле да го прекршат американското и меѓународното право, додаде изворот.
Во седиштето на ЦИА, директорот Џон Ратклиф го зголеми финансирањето и персоналот за новоформираниот Мисиски центар за Америка и борба против наркотици, создаден со спојување на единици кои претходно работеа на западната хемисфера и прашања поврзани со дрога. Центарот го води ветеран оперативец на ЦИА познат по својот „агресивен“ пристап, а „центарот се чувствува прилично овластен“, според поранешен функционер на агенцијата.
Во Карибите, разузнавачката агенција традиционално користи пристап „центар и спик“, во кој една станица на ЦИА покрива повеќе острови, рече поранешниот функционер. Овие тимови сега се зајакнуваат со дополнителен персонал, потврдија извори запознаени со операцијата.
Врвните советници за национална безбедност на Трамп беа вклучени во жестоки дебати околу политиката кон Венецуела, особено дали да се обиде да го собори Мадуро, кого Вашингтон го обвинува за кражба на минатогодишните претседателски избори во Венецуела.
Тој курс, според еден извор, го поддржуваат државниот секретар Марко Рубио и директорот на ЦИА, Џон Ратклиф. Во август, државниот обвинител Пам Бонди ја удвои наградата за информации што доведоа до апсењето на Мадуро на 50 милиони долари, нарекувајќи го „закана за нашата национална безбедност“.
Трамп сè уште не донел конечна одлука дали да употреби сила за да го собори венецуелскиот лидер, рече извор запознаен со ситуацијата. Но, Трамп призна дека размислува за воени напади врз копнени цели во Венецуела.
„Сега секако размислуваме за копно бидејќи го имаме морето под контрола“, рече тој.
Одговорот на Венецуела
Мадуро е под обвинение на САД од 2020 година. Тој е обвинет за наркотероризам и заговор за преплавување на САД со кокаин.
- Нека ниеден агресор не се осмели бидејќи тие знаат дека тука се луѓето на венецуелскиот ослободител Симон Боливар, дека тука се луѓето на нашите предци со кренати мечеви кои нè бранат под какви било околности – рече потпретседателката Делси Родригез.
ЦИА и Јужна Америка
Во текот на 20-тиот и 21-виот век, ЦИА играше обемна и честопати клучна улога во политичките настани низ Централна и Латинска Америка, главно со цел да се спречи ширењето на социјализмот, да се заштитат американските економски интереси и да се одржат владите пријателски настроени кон Вашингтон. Интервенциите вклучуваа државни удари, разузнавачки операции, обука на паравоени групи, финансирање на опозицијата и пропаганда. Еден од најраните и најпознатите случаи беше државниот удар во Гватемала во 1954 година, каде што ЦИА го собори демократски избраниот претседател Јакоб Арбенц поради неговата аграрна реформа што ги загрози интересите на американската компанија „Јунајтед Фрут“.
Во текот на 1960-тите и 1970-тите, ЦИА активно учествуваше во операции против левичарските движења во Бразил, Уругвај, Аргентина, Боливија, Перу и Еквадор, честопати во соработка со домашните војски преку програма позната како Операција Кондор, во која режимите разменуваа разузнавачки информации и ги елиминираа политичките противници. На Куба, ЦИА направи неколку обиди за соборување на Фидел Кастро, вклучувајќи го и познатиот неуспешен слетување во Заливот на свињите во 1961 година и серија неуспешни обиди за атентат.
Во Чиле, во 1973 година, ЦИА помогна во соборувањето на Аљенде и воспоставувањето на диктатурата на Пиноче. Во Никарагва во 1980-тите, ЦИА организираше, финансираше и вооружуваше контрареволуционерни сили (Контра) против Сандинистите, а во Ел Салвадор и Хондурас поддржуваше репресивни режими и паравоени групи за време на крвавите граѓански војни. Таа беше присутна и во Панама, каде што еднаш соработуваше со диктаторот Мануел Нориега, кого подоцна го напушти и помогна во соборувањето во 1989 година.
