Американскиот претседател Доналд Трамп упати досега најотворена и најдиректна порака до својот украински колега Володимир Зеленски во врска со новиот американски предлог за запирање на војната. Ставот на Белата куќа е јасен: Киев има помалку од една недела да го прифати контроверзниот документ од 28 точки, во спротивно ќе се соочи со ризикот да остане без клучната поддршка.
Коментарите на Трамп, дадени за време на средбата со градоначалникот на Њујорк, Зохран Мамдани, ја отсликуваат новата реалност во американската надворешна политика, каде што притисокот за брзо завршување на конфликтот го надминува безусловното сојузништво.
„Ќе мора да му се допадне“
На новинарско прашање за тоа како Зеленски ќе реагира на предложениот документ, Трамп беше брутално искрен, користејќи реторика која сугерира дека Украина нема многу опции на масата.
„Па, ќе мора да му се допадне. А ако не му се допадне, тогаш, знаете, тие едноставно ќе мора да продолжат да војуваат, претпоставувам. Во еден момент ќе се наложи тој да прифати нешто што сега го одбива,“ изјави американскиот претседател.
Трамп потсети на неодамнешниот разговор во Овалната соба, откривајќи детали од директната комуникација со украинскиот лидер.
„Се сеќавате, нели, во Овалната соба неодамна му реков: ’Немате карти‘. Не заборавајте, јас ја наследив оваа војна,“ додаде Трамп, дистанцирајќи се од почетокот на конфликтот, но преземајќи ја контролата врз неговиот крај.
Рокот истекува во четврток
Американскиот претседател постави и временска рамка која создава дополнителен притисок врз Киев. На Украина ѝ е дадено помалку од една недела да се изјасни по планот.
„Имам многу крајни рокови, но ако работите се одвиваат добро, тие обично се продолжуваат. Но, четврток е рокот,“ беше дециден Трамп.
Оваа изјава сугерира дека Вашингтон нема намера да дозволи долги преговори или тактизирање околу предложените 28 точки за мир.
Зеленски пред историска дилема: Достоинство или опстанок?
Реакцијата од Киев е мешавина од загриженост и обид за дипломатски маневар. Претседателот Володимир Зеленски призна дека земјата се наоѓа пред можеби најтешкиот избор од почетокот на руската агресија.
„Нашата земја може да се најде пред исклучително тешка дилема: или загуба на достоинството, или опасност да се изгуби основниот сојузник,“ изјави Зеленски.
Сепак, тој најави дека нема лесно да се предаде и дека планира да понуди свои „алтернативи“ на американскиот предлог од 28 точки, во обид да ги подобри позициите на Украина пред истекот на рокот.
Европа во паника: Дали планот ја фаворизира Русија?
Додека Трамп притиска за брз крај, европските лидери и сојузниците на Украина изразуваат длабоко безпокојство. Според првичните анализи кои кружат во дипломатските кругови, планот на Трамп предизвикува страв бидејќи, според многумина, тој во голема мера ги задоволува руските барања и интереси, на сметка на украинскиот територијален интегритет и безбедност.
Останува неизвесно дали до четврток ќе се најде компромис или Украина ќе биде принудена да влезе во нова, уште понеизвесна фаза од војната, овојпат со потенцијално намалена американска поддршка.
