Понекогаш, најстрашните приказни не се раскажуваат со зборови, туку со слики. Две сателитски снимки кои ги обезбеди 4NEWS.mk, едната направена во 2023, а другата во 2025 година, ја документираат застрашувачката вистина за дивата депонија која попладнево гореше и го обвитка Скопје во отровен чад. Овие слики се повеќе од доказ – тие се обвинение. Обвинение за целосниот колапс на институционалната грижа и за неспособноста на системот да ги заштити сопствените граѓани и сопствената територија.
Движи ја црвената лента лево или десно за да ја видиш разликата меѓу 2023 и 2025 година
На фотографијата од 2023 година гледаме нелегално населено место опколено со планини од отпад. Гледаме хаос и почеток на еколошка катастрофа.
Но, на фотографијата од 2025 година, ние не гледаме ист проблем. Гледаме негова застрашувачка мутација.
За само две години, зелените површини кои даваа барем привид на природа се целосно проголтани. Депонијата се проширила како канцер, навлегувајќи во секоја пора од просторот, гушејќи ја околината и претворајќи ја целата област во темпирана бомба. Она што беше алармантна состојба, сега е терминална фаза на негрижа.
Густиот чад кој денес повторно го покрива Скопје донесе застрашувачко чувство на веќе видено. Сликата беше речиси идентична на онаа од пред само неколку месеци, кога гореше огромната дива депонија во Визбегово. Тој пожар, кој со денови го држеше градот во заложништво, требаше да биде последен аларм за институциите.
Овие слики го поставуваат клучното прашање: Што правеа надлежните институции во овие години?
Додека оваа планина од смет растеше ден по ден, каде беа инспекторатите? Каде беа градските и општинските власти? Каде беше Министерството за животна средина? Додека оваа депонија се ширеше и стануваше сè поголема закана, одговорот на системот беше – молк и целосно отсуство.
Пожарот кој денеска го доживеавме не беше случајност, туку очекувана последица. Со секој нов метар кубен фрлен отпад, се зголемувал потенцијалот за уште поголем и поотровен оган. Снимките покажуваат дека сме имале две години да го спречиме тоа, но сме избрале да не правиме ништо.
Ова не е само приказна за една депонија. Ова е реалноста за тоа како изгледа држава која се откажала од сопствената територија. Ова е слика на иднината која ги чека младите ако продолжат да живеат во систем каде проблемите не се решаваат, туку се оставаат да растат додека не експлодираат.
Истражувањето на 4NEWS.mk го открива клучниот, поразителен факт: парцелите и на оваа депонија, слично како и на многу други, се во доминантна сопственост на Република Македонија.
Ова ја претвора целата ситуација од трагедија во фарса. Државата не успеала да го заштити сопствениот имот. По јасната опомена со пожарот во Визбегово, таа дозволила на друго нејзино земјиште да се развие уште поголема депонија. Институциите не само што се неспособни да го решат проблемот, туку се неспособни да бидат дури и одговорен сопственик на земјата која им е доверена.
Овој циклус на пожари, од Визбегово до денес, е директна последица на тој институционален молк. Додека државата молчи, Скопје се гуши. А граѓаните, соочени со истите слики на отровен чад, пожар по пожар, со право се прашуваат дали единствениот излез е да си заминат од држава која одбива да се грижи дури и за сопствениот двор.