Во Словенија во одредени трговски центри и супермаркети е во тек бојкот на шопинг, кој ќе трае до 2 февруари, по што се повикуваат граѓаните да продолжат со бојкот на другите трговски синџири од 3 до 9 февруари.
Повеќедневниот бојкот на шопинг во Словенија уследи по успешниот бојкот на хрватските граѓани во Хрватска од минатиот петок, кога за само еден ден апстиненција од пазарење, бројот на издадени фактури е намален за цели 53 отсто.
„Бојкотите се легитимен и гласен израз на незадоволство. Бојкотот на непотребните набавки може да испрати силна порака до трговците на мало за важноста на достапноста и правичните цени“, велат од Здружението на потрошувачи на Словенија (ЗПС).
Тие посочија дека „секако е исправно потрошувачите на соодветен начин да го изразат своето незадоволство“.
„На крајот на краиштата, тие имаат моќ да одлучат на кого и на што ќе ги трошат своите пари“, велат од Здружението на потрошувачи на Словенија.
Според податоците на Заводот за статистика на Словенија (СУРС), храната сега чини во просек 44 отсто повеќе отколку пред десет години. Растот на цените е нешто забавен во последната година.
„Цените на храната во 2024 година во Словенија се зголемија за два отсто во однос на 2023 година и треба да се нагласи дека тие цени ги споредивме со цените од Копа кои беа драстично пониски“, рече претседателот на Стопанската комора на Словенија (ТЗС. ), Марија Лах.
Таа нагласи дека поскапувањето на храната кај словенечките трговци е помало од просекот на Европската унија.
Но, и покрај забавувањето на растот на просечните цени, во последната година маслиновото масло поскапе за речиси една петтина, путерот за нешто помалку од 17 отсто, месото за три до шест отсто, а лебот за два отсто.
И покрај тоа што цените растат, Министерството за земјоделство, шумарство и храна не е за бојкот на словенечките трговци бидејќи смета дека тоа е екстремна мерка и дека потрошувачите во такви ситуации може да се чувствуваат принудени на неа.
„Мислам дека сè уште не сме во ваква ситуација во Словенија“, коментира Ана Ле Маречал Колар, генерален директор на Управата за храна и рибарство во Министерството за земјоделство.
Народниот правобранител за синџирот на снабдување со храна, Бранко Равник, предупреди дека со оглед на тоа што примарните производители и прехранбената индустрија се во сериозни проблеми, бојкотот може да претставува „црно сценарио“.
Во дискусиите за цените што се плаќаат за храна во словенечките продавници често се прават споредби со Италија, каде што цените на многу производи се пониски.
Министерството тоа го припишува на тоа што словенечкиот пазар е мал, а производството помало и поскапо.
„Италија има многу поголемо масовно производство и понуда на пазарот, така што цените можат соодветно да бидат пониски“, рече директорот на Управата за храна.
И од словенечката стопанска комора нагласуваат дека ситуацијата во Словенија е нешто поинаква отколку во Хрватска.
„Во Словенија владее целосна конкуренција меѓу трговците, што секако придонесе за умерено поскапување на храната. Словенечкиот пазар е многу развиен и на потрошувачите им нуди широк избор на групи производи, кои се класифицирани во различни ценовни класи, имајќи ги предвид и навиките за купување“, наведуваат оттаму.
Претседателката на словенечката стопанска комора Марија Лах изјави дека условите во Хрватска не се споредливи со оние во Словенија.
Таа е убедена дека „во Словенија нема аргументи за бојкот“.
„Ги анализиравме причините и причините за хрватскиот бојкот. Секако, ја разгледавме и ситуацијата во Словенија. Откривме дека во моментов има многу големи разлики меѓу хрватскиот и словенечкиот пазар. Првата голема разлика е инфлацијата, која во Словенија е 1,9 отсто, а во Хрватска 4,5 отсто“, рече таа.
Сепак, бидејќи трговските синџири инсистираат на цените, во петок се подготвува нов бојкот во Хрватска, а слични повици почнаа да се појавуваат и во Македонија, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Србија.
