Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, се обрати во Обединетите нации во Њујорк. Вучиќ на почетокот рече дека му е голема чест да се обрати на седницата во име на Србија.
„Оваа година го одбележуваме осумдесетгодишниното од постоењето на светската организација. Во тој период, Обединетите нации биле рамка за дијалог, соработка и солидарност меѓу народите, без која не би било можно да се реагира на предизвиците на денешното време. Само со заеднички напори можеме да создадеме иднина која ќе биде достоинствена и безбедна.“
Со тоа, дами и господа, пристигнувам до петте основни принципи кои ја водат Србија и нејзината обединета политичка визија и кои претставуваат столбови во нејзините меѓународни акции“, изјави Вучиќ.
Првиот принцип – ОН како компас за иднината
„Прво, Обединетите нации не се никаков реликт од минатото, туку компас за иднината. Веќе 80 години, ова е време и за размислување и за искреност. Ова не смее да биде сцена каде гигантите се борат, додека малите земји се заштитуваат од тоа. Тоа мора да биде округла маса каде сите имаат глас.“
„Земји како нашата, од глобалниот југ, често се третираат како фигури на шаховска табла и време е да покажеме дека можеме да бидеме иноватори и гаранти за соработка. Можеби немаме најгласен глас, но често имаме најјасна визија, бидејќи истовремено гледаме и исток и запад. Нашето ангажирање со сите партнери не значи слепо прифаќање, тоа значи почитување на суверенитетот, територијалниот интегритет и уверување дека дијалогот е посилен од поделбите. Србија е доверлив и предвидлив партнер, но реципроцитетот е важен. Ние ќе ја браниме својата автономија, исто како што браниме и соработката. Картата на Обединетите нации не е напишана за да служи на еден момент во историјата, туку да издржи времето.“
„Живееме во време на најтешки конфликти“
„Сакам да понудам Белград да биде домаќин на сите преговори за мир. Светот е поделелен, помалку длабински, повеќе емоционално. Живееме во време на најтешки конфликти. Особено загрижува тоа што имаме најдлабоки и најтешки поделби во рамките на секое општество. Светот се соочува со големи геополитички поделби, а Картата на нациите е единствената рамка која може да нè држи заедно. Србија не е тампон-зона, туку мост, а мостовите не делат, туку поврзуваат.
Само и токму тоа, како претседател на Србија, првпат би сакал да понудам Белград, главниот град на Србија, како место за дијалог за сите конфликти низ светот. Верувам дека ќе понудиме најдобро можно гостопримство и апсолутна безбедност за учесниците. Светот е пред најсмртоносниот бран на насилство од Втората светска војна.
Најголем број конфликти избија во последните седум децении. Ширењето дезинформации, особено преку дигитални платформи, предизвика недоверба меѓу државите, влијаеше на избори, трговски преговори и на чувството на јавноста. Србија верува во прагматична соработка, пронаоѓање заеднички терен и покрај несогласувањата. Луѓето ширум светот се незадоволни и од државите и од економијата, сакаат подобра иднина за себе и своите семејства. Најдобар начин за тоа е соработка меѓу народите.
Живееме во времиња на најтешки конфликти и најдлабоки поделби меѓу државите, континентите и регионите од основањето на ОН. Особено загрижувачко е тоа што, поради различни фактори, имаме најдлабоки и најтешки поделби во рамките на секое општество, каде најчесто екстремно насилните и брутални последици се јавуваат поради недоразбирање, поради некомуникација во однос на она што некогаш се сметало за елементарно, доста едноставно однесување како во односите меѓу народите, така и меѓу државите. Светот е поделен, верувале или не“, рече Вучиќ.
„И Палестина и Израел се наши пријатели“
„Тука најмногу се зборуваше за Палестина и Израел. И едните и другите се наши пријатели и не ми е лесно поради некакви лајкови или социјални мрежи да се определувам и зборувам за добри и лоши момци, бидејќи тоа е дневна политика. Но да се потсетиме на самиот почеток на делот од мојот говор. Големи про-палестински демонстрации се одржаа во Италија за викенд. Луѓето викаа „Газа, Газа“, но во Милано некои од нив не размислуваа ни за Газа. Единствено што сакаа беше да палат и рушат она што Италијанците го граделе со векови, затоа што е популарно да се биде против власта и да се учествува во насилство. И кога иначе мирната италијанска премиерка ги нарече тие хулигани „сили на темнината“ и битанги, сите се прашуваме каква ќе биде следната фаза и што нè очекува во иднина.
Во изминатите месеци во Србија имаше напади, протести, напади на уставниот поредок. И покрај насилството на протестирачите, се обидовме некако да ја прифатиме одговорноста и вината лично јас и ние кои ја водиме државата. Сакав да ги слушнам и разберам пораките на луѓето на улиците и поради тоа, како и тука, верувам дека дијалогот меѓу земјите и народите нема алтернатива.“
Јас нудам дијалог и безусловни разговори за секоја можна тема која е важна за нашето општество, на оние кои мислат поинаку, и сигурен сум дека во наредниот период ќе ги надминеме сите тешкотии од изминатите месеци. Напредокот во однос на глобалните предизвици е нерамномерен, финансиската ситуација се влошува, помалите држави немаат пристап до механизми и поддршка кои им се достапни на големите земји.
Климатските промени не се само статистики за Балканот и Србија, тоа е реалност, имаме суши, поплави, енергетска несигурност. Одржувањето на економски раст е исклучително важно, а не факултативно. За нас, партнерствата ги дефинираат не хиерархијата, туку обврските. Ние сме место каде истокот и западот соработуваат на конкретни проекти, како што се чиста енергија и инфраструктура, дигитална трансформација. Во време кога Обединетите нации се обидуваат да шират доверба на глобално ниво, тие резултати ја зајакнуваат довербата во партнерствата како во нашата земја, така и во странство.
Почитувани колеги, покрај многу други држави членки, особено оние кои не спаѓаат меѓу големите сили, Србија сака да укаже на важноста и почитувањето на основните принципи и правила на Картата на нациите. Можеби треба повторно да се потсетиме на она на што се обврзавме пред осумдесет години, принципите и правилата важат за сите држави, мали и големи, за сите политички сили. Со чувство на длабока гордост, мојата земја продолжува да се обврзува на постојано спроведување на меѓународните норми, и покрај фактот што кон неа не се постапува праведно. Повеќепати Србија се обврзала да го почитува суверенитетот и територијалниот интегритет на сите држави членки.
Последиците од тие акции, тие кои се сметале за недопирливи тогаш, денес се чувствуваат исто така. И ако ние ги почитуваме глобалните сили, имавме, и сè уште почитуваме принципи на меѓународното право, уверени сме дека тие мора да се почитуваат во секоја ситуација без исклучоци и селективност.
Доколку се прифати насилството кое Србите го трпат, тоа не е добро. Србите доживуваат физички напади, заплашувања, незаконски апсења, конфискација на имот, ограничувања на јазичните права, правото на образование и културно изразување. Србите често се дискриминирани, што им го отежнува животот, бидејќи им се ускратуваат основни услуги и се оданочуваат преку секоја мерка. Целта е да се создаде притисок, страв и со тоа да се промени демографската слика и да се натераат Србите да ја напуштат Косово. Со тоа, Србија повикува на меѓународната заедница да преземе конкретни мерки за запирање на насилството, за да се обезбеди безбедноста и правата на сите народи на Косово. Не е доволна емпатија, потребни ни се механизми за заштита“, изјави Вучиќ.
