Некогаш традиционален јапонски пијалак резервиран за церемонии, зелениот чај мача во последните години доживува глобална експлозија на популарноста. Од специјализирани кафулиња во светските метрополи до полиците на локалните продавници за здрава храна, мача правот стана сеприсутен тренд. Оваа зголемена побарувачка, сепак, доаѓа со своја цена – буквално. Цената на автентичната, висококвалитетна мача достигнува рекордно високо ниво, претворајќи го овој древен еликсир во луксузен производ.
Зошто мача стана толку популарна?
Подемот на мача може да се припише на совршената комбинација од здравствени придобивки, естетика привлечна за социјалните мрежи и разноврсност во кулинарството.
- Здравствени придобивки: За разлика од обичниот зелен чај, каде што листовите се потопуваат во вода и потоа се фрлаат, со мача се консумира целиот лист, сомелен во фин прав. Ова значи дека консументите внесуваат концентрирана доза на антиоксиданси, особено епигалокатехин галат (EGCG), кој се поврзува со заштита од хронични болести, подобрување на метаболизмот и зајакнување на функцијата на мозокот. Аминокиселината Л-теанин, присутна во големи количини, обезбедува смирувачка енергија без нервозата што често ја предизвикува кафето, што ја прави атрактивна алтернатива за многумина.
- Влијание на социјалните мрежи: Живописната зелена боја на мача лате, смути и десерти ја направи визуелно впечатлива и идеална за споделување на платформи како Инстаграм и ТикТок. Хаштагови како #matcha и #matchalatte имаат милиони објави, создавајќи глобален тренд и поттикнувајќи ја љубопитноста кај помладата публика. Инфлуенсерите и славните личности често ги промовираат нејзините придобивки, дополнително зацврстувајќи го нејзиниот статус на модерен и пожелен производ.
- Кулинарска разноврсност: Освен како чај, мача се користи и како состојка во широк спектар на рецепти – од колачи, сладолед и чоколади, до солени јадења како тестенини и сосови. Оваа флексибилност им овозможи на готвачите и на производителите на храна да ја инкорпорираат во своите производи, со што ја доближија до поширока публика.
Рекордно високи цени како последица на побарувачката и ограничената понуда
Глобалната лудост по мача создаде огромен притисок врз нејзините производители, главно лоцирани во Јапонија, особено во регионите како Уџи и Кјото, познати по производството на најквалитетната мача. Неколку фактори придонесуваат за вртоглавиот раст на цените:
- Ограничена понуда и специфичен процес на одгледување: Производството на висококвалитетна мача е сложен и трудоинтензивен процес. Растенијата за чај мора да бидат засенчени неколку недели пред бербата за да се зголеми содржината на хлорофил и Л-теанин. Потоа, само најдобрите листови се берат рачно, се сушат и бавно се мелат на камени млинови. Овој традиционален метод не може лесно да се забрза за да се задоволи наглата побарувачка.
- Климатски промени: Екстремните временски услови, како што се рекордните топлотни бранови во Јапонија, негативно влијаат врз жетвата на чајот. Високите температури можат да го намалат приносот и да влијаат врз деликатниот вкус на листовите, дополнително намалувајќи ја достапната количина на премиум мача.
- Зголемена домашна и туристичка побарувачка: Со зголемениот туризам во Јапонија, многу посетители купуваат мача како автентичен сувенир, што ги празни залихите директно од изворот. Некои трговци во Јапонија дури воведоа ограничувања за купување за да се справат со недостигот.
Како резултат на овие фактори, цената на еден килограм церемонијална мача може да достигне и неколку стотици, па дури и илјадници евра, што ја прави недостапна за многу потрошувачи. Додека светот продолжува да ужива во својата дневна доза зелена енергија, малата понуда и големата побарувачка сугерираат дека цената на овој ценет прав веројатно ќе остане висока и во блиска иднина.
