Како изгледа мировниот план на Трамп за Газа, за кој вели дека ќе донесе „вечен мир на Блискиот Исток“?

Белата куќа го објави долгоочекуваниот мировен план на американскиот претседател Доналд Трамп за Газа.

Според предлогот, Израел се обврзува да не ја окупира или анектира Газа, а целта на планот е да се создаде „дерадикализирана, зона без терор“ што нема да претставува закана за нејзините соседи.

Планот предвидува итен крај на војната доколку двете страни го прифатат предлогот, со повлекување на израелските сили, ослободување на заложниците и сеопфатен процес на обнова на Газа под меѓународен надзор.

По средбата со Бенјамин Нетанјаху, американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека овој договор треба да донесе „вечен мир на Блискиот Исток“. Нетанјаху веќе го поддржа планот, па сега се чека одговорот на Хамас.

Белата куќа го објави планот, кој ги содржи следниве точки, кои минимално се разликуваат од оние неофицијално објавени за време на викендот:

• Газа ќе биде дерадикализирана, зона без терор што нема да претставува закана за нејзините соседи.
• Газа ќе биде обновена во корист на народот на Газа, кој веќе доволно страдаше.
• Доколку двете страни се согласат со овој предлог, војната веднаш ќе престане. Израелските сили ќе се повлечат на договорената линија за да се подготват за ослободување на заложниците. Во овој период, сите воени операции, вклучувајќи ги воздушните и артилериските напади, ќе бидат суспендирани, а линиите на фронтот ќе останат замрзнати сè додека не се исполнат условите за целосно и постепено повлекување.
• Во рок од 72 часа од јавното прифаќање на овој договор од страна на Израел, сите заложници, живи и мртви, ќе бидат вратени.
• Откако ќе бидат ослободени сите заложници, Израел ќе ослободи 250 затвореници кои отслужуваат доживотна казна затвор, плус 1.700 Палестинци од Газа кои беа уапсени по 7 октомври 2023 година, вклучувајќи ги сите жени и деца притворени во тој контекст. За секој израелски заложник чии останки се вратени, Израел ќе ги ослободи останките на 15 Палестинци од Газа.
• По враќањето на сите заложници, членовите на Хамас кои ќе се обврзат на мирен соживот и ќе го предадат оружјето ќе добијат амнестија. Членовите на Хамас кои сакаат да ја напуштат Газа ќе добијат безбеден премин до земјите кои се подготвени да ги примат.
• По прифаќањето на овој договор, целосна хуманитарна помош веднаш ќе влезе во Појасот Газа. Минималните износи на помош ќе бидат во согласност со договорот од 19 јануари 2025 година за хуманитарна помош, вклучувајќи ја реконструкцијата на инфраструктурата (вода, електрична енергија, канализација), болниците и пекарниците, како и внесувањето на потребната опрема за отстранување на урнатините и отворање на патишта.
• Дистрибуцијата и внесувањето на помошта во Газа ќе се одвива без мешање од двете страни, преку Обединетите нации и нивните агенции, Црвената полумесечина и други меѓународни институции кои не се поврзани со ниту една од страните. Отворањето на преминот Рафа во двата правци ќе се одвива според истиот механизам договорен во договорот од 19 јануари 2025 година.
• Газа ќе биде под привремена преодна администрација на технички, аполитичен палестински комитет, одговорен за секојдневното функционирање на јавните служби и општините за луѓето од Газа. Овој комитет ќе биде составен од квалификувани Палестинци и меѓународни експерти, надгледуван од ново меѓународно преодно тело наречено „Одбор за мир“, предводен од претседателот Доналд Трамп, а другите членови и шефови на држави ќе бидат објавени, вклучувајќи го и поранешниот премиер Тони Блер. Ова тело ќе управува со финансирањето на обновата на Газа сè додека Палестинската самоуправа не ја заврши својата програма за реформи и не биде во можност безбедно и ефикасно да ја преземе контролата врз Газа.
• Планот за економски развој на Трамп за реконструкција и ревитализација на Газа ќе биде креиран од панел експерти кои учествувале во создавањето успешни модерни градови на Блискиот Исток. Ќе бидат разгледани многу меѓународни предлози за инвестиции и развој, со цел да се привлечат инвестиции што ќе создадат работни места и надеж за иднината на Газа.
• Ќе се воспостави посебна економска зона со преференцијални царини и стапки за пристап што ќе се договорат со земјите учеснички.
• Никој нема да биде принуден да ја напушти Газа, а оние што сакаат да ја напуштат ќе можат да го сторат тоа и да се вратат кога сакаат. Луѓето ќе бидат охрабрени да останат и да имаат можност да изградат подобра Газа.
• Хамас и другите фракции ветуваат дека нема да имаат никаква улога во управувањето со Газа – ниту директно ниту индиректно. Целата воена, терористичка и офанзивна инфраструктура, вклучувајќи тунели и фабрики за оружје, ќе бидат уништени и нема да бидат обновени. Процесот на демилитаризација на Газа ќе се одвива под надзор на независни набљудувачи, со меѓународно финансирана програма за разоружување, а целата ќе биде следена од независни набљудувачи.
• Регионалните партнери ќе дадат гаранции дека Хамас и другите фракции ќе ги почитуваат своите обврски и дека Нова Газа нема да претставува закана за своите соседи или за сопственото население.
• Соединетите Американски Држави, во соработка со арапски и меѓународни партнери, ќе развијат привремени Меѓународни сили за стабилизација (ISF) кои ќе бидат веднаш распоредени во Газа. ISF ќе ги обучува и поддржува палестинските полициски сили и ќе соработува со Јордан и Египет. Оваа сила ќе обезбеди долгорочно решение за внатрешната безбедност и ќе соработува со Израел и Египет за обезбедување на границата.
• Израел нема да ја окупира или анектира Газа. Додека ISF воспоставува контрола и стабилност, Израелските одбранбени сили ќе се повлекуваат во фази, сè додека не се повлечат целосно, освен за безбедносниот периметар кој ќе остане сè додека Газа не биде доволно заштитена од обновени терористички закани.
• Во случај Хамас да го одложи или отфрли овој предлог, одредбите од планот, вклучително и хуманитарната помош, ќе бидат спроведени во областите што IDF им ги предава на ISF.
• Ќе се воспостави меѓуверски дијалог заснован на вредностите на толеранција и мирен соживот за да се променат перцепциите и наративите на Палестинците и Израелците.
• Со напредокот во реконструкцијата на Газа и спроведувањето на реформската агенда на Палестинската власт, би можеле да се создадат услови за кредибилен пат кон палестинско самоопределување и државност.
• Соединетите Американски Држави ќе воспостават дијалог меѓу Израел и Палестинците за да се договори политичка перспектива за мирен и просперитетен соживот.

За потсетување, американскиот претседател Доналд Трамп се појави во Белата куќа по средбата со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху и изјави дека е „блиску до постигнување мировен договор за Блискиот Исток“.