Подемот на вештачката интелигенција принудува се повеќе новинари да се соочат со етичките и уредувачките предизвици што ги носи оваа технологија.
Улогата на вештачката интелигенција да им помогне на редакциите или целосно да ги трансформира е едно од прашањата за кои се дискутира на Меѓународниот фестивал на новинарството во Перуџа, кој завршува во недела.
Што ќе се случи со работните места?
Алатките за вештачка интелигенција кои имитираат човечка интелигенција често се користат во редакциите ширум светот за транскрипција на аудио, производство на резимеа на текст и превод.
Германската групација Axel Springer на почетокот на минатата година објави дека го намалува бројот на работни места во Bild и Die Welt, објаснувајќи дека AI сега ќе „замени“ некои новинари.
Генеративната вештачка интелигенција, која може да произведува текст и фотографии веќе на едноставно барање изразено на секојдневен јазик, веќе година и пол поставува нови граници, но предизвикува и загриженост.
Еден проблем е што гласовите и лицата сега може да се клонираат за да се создаде подкаст или телевизиски вести. Минатата година, филипинскиот портал Раплер создаде бренд наменет за младата публика, претворајќи ги своите долги написи во стрипови, графики и видеа.
Медиумските професионалци тврдат дека нивната индустрија сега мора да се фокусира на создавање „додадена вредност“.
„Вие сте тие што ги правите вистинските работи, а алатките што ги градиме ќе ви помогнат“, рече директорот на Google News Шаилеш Пракаш на фестивалот во Перуџа.
Сè се врти околу парите
Генеративните трошоци за вештачка интелигенција вртоглаво пораснаа откако ChatGPT се појави на сцената кон крајот на 2022 година. Таа алатка, дизајнирана од американскиот старт-ап OpenAI, сега е достапна за помалите редакции.
Колумбискиот истражувачки портал Cuestion Publica ангажираше инженери да развијат алатка која може да најде релевантни информации за позадина во нивните архиви во случај на ударни вести.
Но, многу медиумски организации не создаваат сопствени јазични модели, кои се во срцето на интерфејсите на вештачката интелигенција, рече професорката од Универзитетот во Амстердам Натали Хелбергер.
Тие се потребни за „безбедна и сигурна технологија“, нагласи таа.
Закана од дезинформации
Според проценката на Everypixel Journal минатата година, вештачката интелигенција направила исто толку фотографии за една година колку и целата фотографска професија за 150 години.
Ова покренува сериозни прашања за тоа како да се одделат вестите од бранот на содржина, вклучително и длабоките фејкови.
Медиумските и технолошките организации се здружија за да се борат против оваа закана, особено преку Коалицијата за потекло и автентичност, која има за цел да постави заеднички стандарди.
„Основен дел од нашата работа е собирање вести, известување од земја“, рече Софи Хует, која неодамна беше назначена за глобален директор за уредувачки иновации и вештачка интелигенција на АФП.
„Ќе продолжиме да се потпираме на човечки репортери уште некое време“, додаде таа, иако тоа би можело да биде со помош на вештачка интелигенција.
Од Дивиот Запад до регулација
Невладината организација за слобода на печатот и медиумите Репортери без граници го прошири својот делокруг на работа за заштита на веродостојните вести и на крајот на минатата година ја претстави Париската повелба за вештачка интелигенција и новинарство.
„Една од работите што навистина ми се допаднаа во Париската повелба беше акцентот на транспарентноста“, рече Ања Шифрин, која предава глобални медиуми, иновации и човекови права на Универзитетот Колумбија.
„До кој степен издавачите ќе треба да обелоденат дека користат генеративна вештачка интелигенција?
Оле Закрисон, директор за вештачка интелигенција и стратегија на Шведското радио, рече: „Постои сериозна дебата: дали треба да означите содржина со вештачка интелигенција или луѓето треба да му веруваат на вашиот бренд?
Регулативата е во повој, а технологијата постојано се развива.
Во март, Европскиот парламент усвои рамковен закон кој има за цел да ги регулира моделите на вештачка интелигенција без да ги попречува иновациите, додека упатствата и повелбите се сè почести во редакциите.
Уредувачките упатства за вештачката интелигенција во индиската медиумска компанија Quintillion Media се ажурираат на секои три месеци, рече директорот Риту Капур.
Ниту една од нивните написи не може да биде напишана од вештачка интелигенција и фотографиите што ги создаваат можеби не го претставуваат реалниот живот.
Отпор или соработка?
Моделите на вештачка интелигенција се хранат со податоци, но нивната глад за овој витален ресурс ги загрижува некои даватели на услуги.
Во декември, Њујорк Тајмс го тужеше OpenAI и неговиот главен инвеститор Мајкрософт за прекршување на авторските права.
Други медиумски организации потпишаа договори со OpenAI, како што се Аксел Спрингер, американската новинска агенција АП, францускиот дневен весник Le Monde и шпанската групација Prisa Media, која ги издава весниците El Pais и AS.
Имајќи предвид дека ресурсите во медиумската индустрија се дефицитарни, соработката со новата технологија е примамлива, вели професорката по новинарство на Универзитетот Колумбија, Емили Бел, која чувствува дека надворешниот притисок „да се качи и да не го пропушти возот“ се зголемува.
