Бидејќи новата средба меѓу претседателите на САД и Русија, која беше најавувана со недели, е одложена до понатамошно известување, фокусот се префрли на нова средба – меѓу претседателот Трамп и претседателот Си Џинпинг. Оваа средба се одржа во Јужна Кореја и беше прва средба меѓу двајцата претседатели откако претседателот Трамп ја презеде функцијата за втор мандат. Средбата се одржа во екот на новите санкции на САД против Русија, па се верува дека исходот од средбата би можел да го одреди идниот развој на односите меѓу САД и Кина.
Глобалната политика и Украина
Секако, резултатите од состанокот првенствено ќе влијаат на глобалните економски и геополитички процеси. Во оваа смисла, постојат анализи и предвидувања дека состанокот би можел да влијае на исходот од војната во Украина. Пекинг, или поточно Кина, со право се смета за еден од клучните играчи што можат да влијаат на исходот од војната во Украина. Киев исто така го разбра ова, и непосредно пред американските избори, се обиде дипломатски да му понуди на Пекинг некако да преземе една од клучните улоги во мировниот процес. Уште повеќе што Пекинг сè уште го признава територијалниот интегритет на Украина, исто како што Украина не го признава Тајван. Покрај тоа, Кина беше главен трговски партнер на Украина до војната во 2022 година.
Сепак, по изборите во САД и инаугурацијата на претседателот Трамп, овие односи се сериозно нарушени. Претседателот Трамп започна „трговска војна“ со Кина многу остро, најавувајќи разни тарифи, идентификувајќи ја Кина како клучен противник итн. Во овој контекст, Киев немаше многу избор освен да ги „олади“ односите со Пекинг. Во 2025 година, претседателот Зеленски неколку пати го критикуваше Пекинг за снабдување на Русија со компоненти за беспилотни летала, иако Кина истовремено ја снабдуваше Украина со исти или слични компоненти.
Кинеско влијание
Оваа средба би можела да сигнализира вклученост на Кина во решавањето на споровите што влијаат на глобалната политика, како што е завршувањето на војната во Украина. Кина секако би можела да влијае врз Русија да направи некои отстапки кога станува збор за Украина. Сепак, некои аналитичари веруваат дека продолжувањето на војната во Украина е од корист за Кина, бидејќи колку подолго трае војната, толку повеќе Русија „се вовлекува во скутот на Кина“. Оваа теза оди дотаму што, на пример, генералниот секретар на НАТО Руте изјави дека Кина би можела да ја искористи преокупацијата на Западот за да го нападне Тајван.
Но, оваа теза е многу далеку од вистината. Иако Русија навистина е зависна од Кина на многу начини, Кина се соочува со сè поголеми потенцијални проблеми како резултат на тоа. Ова е најочигледно во секундарните санкции и потенцијалните проблеми со главните пазари на Кина – ЕУ и САД. Овие проблеми не се критични за кинеската економија, но не се занемарливи. Исто така, исто како што Русија е турната „во скутот на Кина“, Европа е турната во скутот на САД, што е исклучително неповолно за Кина.
Единствената директна корист за Кина од војната е нагло зголемување на продажбата на беспилотни летала и нивните компоненти. Но, во однос на вкупниот обем на кинескиот извоз, овие бројки не се особено значајни. Кина веројатно би претпочитала да ја заврши војната во Украина, но не би сакала војната да заврши со очигледен пораз за Русија. Токму ова е клучот за сите постоечки тези за кинеското влијание врз Русија.
Покрај тоа, Кина беше првата голема сила што излезе со мировен план, уште во 2023 година, што, секако, беше повеќе став отколку вистински план, но како таков беше почетна референца за мировно решение. Во тоа време, токму Западот ја отфрли можноста за преговори со Русија, а Русија ја поддржа позицијата на Кина. Секако, Москва го стори тоа во тоа време бидејќи беше јасно дека Украина и Западот нема да го поддржат кинескиот план и би можеле дополнително да го антагонизираат Западот како „несоработка“ и „военоподбуцнувач“.
Од друга страна, кога САД го започнаа својот мировен процес, Русија повторно можеше да му се спротивстави, знаејќи дека Кина и глобалниот Југ се исклучени од целиот процес и дека ќе има поддршка во овие земји. Вистинската „опасност“ за Русија е опцијата САД и Кина да се договорат и заеднички да извршат притисок врз Кремљ. Сепак, таквата опција не е ни блиску до реализација. САД и Кина би морале да се согласат за некои глобални прашања, што е многу неизвесно. Преговорите на Пекинг со Вашингтон се главно насочени кон спречување на нагло опаѓање на односите меѓу двете големи сили, така што Кина ќе има време постепено да ја намалува својата зависност од САД.
Неизвесност
Силната позадина во форма на Русија е, во оваа смисла, клучна за Кина. Главната ранливост на Кина е нејзината зависност од увоз на енергија, суровини и храна. Во моментов, таа се увезува во Кина по море. Доколку односите се влошат, Западот има можност да ги блокира овие рути. Затоа е клучна улогата на Русија, во која Кина има сигурност во снабдувањето со копно. Малку е веројатно, но не е исклучено, дека Кина би ги жртвувала своите односи со Русија заради некаков договор со САД, и тоа многу веројатно – привремено. Од друга страна, малку е веројатно дека САД би биле подготвени да направат какви било големи отстапки кон Пекинг за да извршат притисок врз Москва.
Она што може да се случи е Кина да презентира контрапредлог на состанокот за прекин на војната, што во голема мера би можело да се совпадне со барањата на Кремљ. Покрај тоа, Кина би можела да биде еден од гарантите на безбедноста на Украина и би можела да му понуди на Киев инвестиции во обновата на земјата кои би можеле да бидат многу пати поголеми од оние на Европа.
На прв поглед, оваа опција изгледа малку веројатна со оглед на големата зависност на Киев од Западот. Сепак, Кина е всушност единствената земја со таков авторитет и влијание врз Русија што би била гарант за безбедноста дека нема да се случи уште еден напад. Покрај тоа, украинската политичка елита отсекогаш се залагала за диверзификација на партнерствата, а бидејќи Русија повеќе не може да биде тој „друг“ партнер, тогаш Кина би можела да стане тоа.
Сепак, ова засега е само на ниво на теза. Она што е сигурно е дека влоговите во следните разговори меѓу двајцата претседатели се високи. Сигурно е дека Русија и Украина ќе бидат важна точка во овие разговори. Одговорот на Кина на воведувањето санкции врз руските компании од страна на САД сигурно ќе биде значаен. Исто така, САД би можеле да ѝ понудат на Кина одредено учество во новата конструкција на безбедносната политика на Источна Европа во замена за позитивен одговор.
