Министерството за надворешни работи на Република Бугарија изразува силна загриженост поради измените и дополнувањата на Законот за здруженија и фондации и Законот за политички партии изгласани на 2 ноември во Собранието на Република Северна Македонија. Постои сериозна загриженост дека тие имаат за цел дискриминаторско ограничување на правото на здружување на Бугарите во Северна Македонија, за што повод е еднострано толкување на историските факти.
Легитимната потрага за спротивставување на сите форми на екстремизам и омраза не може да се инструментализира за намерно ограничување на правата на одредени заедници. Ограничувања од ваков карактер веќе им беа наметнати на Бугарите во Северна Македонија во минатото. Со слични аргументи, во 2001 година беше забранета организацијата „Радко“, која е псевдонимот на Иван Михаилов. ЕСЧП веќе донесе одлука по ова прашање – предметот Радко и Пауновски против ПЈРМ, бр. 74651/01. Во него се наведува:
– исклучоците од правото на слобода на здружување мора тесно и точно да се толкуваат, а само убедливи и императивни причини можат да го оправдаат ограничувањето на ова право;
– употребата на име на лице кое е негативно перципирано од мнозинството од населението само по себе не може да се дефинира како за осуда или да претставува вистинска и непосредна закана за јавниот ред;
Закажаниот механизам, според кој „Консултативното тело“ формирано во Скопје треба да дава позитивни мислења за да се дозволи употреба на дадено име, презиме, прекар, псевдоним, кратенка или иницијали на историска личност, го наметнува прашањето за наметнување пристап во интерпретацијата на историските личности и настани базиран исклучиво на доминантната официјална интерпретација во Северна Македонија. Овој пристап следи сосема логично и ја објаснува неподготвеноста да се деблокира работата на Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања.
Посебен проблем е одлуката на Собранието на Северна Македонија воопшто да не го вклучи комунизмот како тоталитарна и репресивна идеологија во спроведувањето на усвоените измени. Сè уште нема законска мерка или механизам за рехабилитација и обештетување на загинатите и повредените за време на комунистичкиот режим во поранешна СР Македонија, прогонувани и репресирани исклучиво поради нивниот бугарски идентитет.
Ваквиот вид на законски измени го попречуваат ефективно и сеопфатно спроведување на Договорот за добрососедство. Очекуваме властите во Република Северна Македонија да гарантираат еднакви права и слободи на сите нејзини граѓани, вклучително и на оние кои се идентификуваат како Бугари. Тоа се однесува на слободното изразување на нивните историски ставови и верувања во услови на плуралистичко општество, како и на можноста за создавање политички партии, здруженија и културни центри. Во духот на стратегијата „Едно општество за сите“, властите во Северна Македонија треба да ги обезбедат неопходните услови за претставниците на етничките заедници да ја задржат и развиваат својата култура, да ги зачуваат главните елементи на нивниот идентитет, традиции и културно наследство. . Правото на слободно здружување, мирно собирање,
