Македонија се наоѓа во едно од најсеизмички активните подрачја во Европа, што ја прави континуирано изложена на ризик од земјотреси. Според податоците од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет во Скопје, земјата се наоѓа на разграноти тектонски раседи, што ја прави природно подложна на потреси со различна јачина.
Историјата покажува дека разорни земјотреси не се исклучок, туку реална закана. Најдраматичен пример останува земјотресот во Скопје од 1963 година, со магнитуда од 6.1 степени според Рихтер, во кој загинаа над 1.000 луѓе, а градот беше речиси целосно разрушен.
Иако институциите имаат систем за мониторинг преку телеметриската сеизмолошка мрежа, експертите честопати предупредуваат дека инфраструктурата во многу градови не е целосно отпорна на земјотреси.
Меѓу најризичните подрачја се:
- Скопје, поради историски активниот расед кој минува низ Вардарската долина;
- Охридско-Преспанскиот регион, каде во 2019 година се регистрираа десетици потреси во низа;
- Валандово, Штип и Битола, каде често се забележуваат умерени земјотреси со епицентри блиску до границите со Грција и Бугарија.
Според податоците од Дирекцијата за заштита и спасување, Македонија има планови за итна евакуација и спасување, но клучен предизвик останува инфраструктурната отпорност и координацијата на институциите во време на криза.
Се смета дека дел од зградите, особено постарите, не ги задоволуваат модерните сеизмички стандарди, што ги прави потенцијално небезбедни при силен потрес.
Земјотресот не може да се спречи, но последиците можат значително да се намалат – со вистински мерки, одговорни институции и информирани граѓани.
